Op. Dr. Adnan Kaya | Kadın Hastalıkları | Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı - 1450. Sk. D:B Blok D:17

PKOS, aylık düzenli yumurtlamalar olmadığı için menstrüel siklusların düzensiz olduğu ve androjen (erkeklik hormonu) düzeylerinin yükseldiği bir tablodur. Kadınların %5-10 unda görülür. Yüksek androjen düzeyleri, yüz ve vücut kıllarında artış, akne ve ince saç teli oluşumuna neden olur. Bazı PKOS lu kadınlar aşırı kiloludur. Bu kadınlarda diabet gelişme olasılığı yüksek olup, düzensiz ve geç adet görme nedeniyle rahim kanserine yakalanma şansı da yüksektir. Bunlarda düzenli ovulasyon (yumurtlama) olmadığı için gebe kalmaları zorlaşmakta ve tedavi gerekmektedir.

PKOS BELİRTİLERİ: Başlıca şikayetler, menstruasyonların seyrek olması veya olmaması, vücut kıllarında anormal artış, saç kaybı, akne, kilo alma, gebe kalmada zorluktur. Belirtiler genelde puberte (ergenlik) döneminde başlar. Bunlarda insülin salgısında düzensizlik ve insülin direnci oluşur. Sonuçta tip-2 diabet gelişme riski söz konusudur. PKOS olgularında,obezite ve diabet nedeniyle koroner kalp hastalığı olasılığı yükselir. Bunlarda uyku apnesi sık görülür.

PKOS TANISI: Tanı için tek ve net bir test yoktur. Şikayetler (düzensiz adet, kıllanma artışı, obezite, akne, infertilite), yüksek androjen düzeyleri tespiti ve ultrasonda polikistik görünümde overlerin varlığı tanı koymada yardımcı olur. FSH, Prolaktin,TSH kan testleri ve adet gecikmesi varsa gebelik testi yapılmalıdır.

TEDAVİ: PKOS tedavisi, infertilite varlığına yani gebelik isteğine göre değişir. Asıl şikayet gebe kalamamak değilse, doğum kontrol hapları ile adetlerin düzene sokulması, metformin içeren insülin hassaslaştırıcıların kullanılması, yaşam şekli değişikliği ve özellikle kilo verilmesi başlıca tedavi yollarıdır. İnfertilite (gebe kalamamak) söz konusu olduğunda ise, yumurtlamaları tekrar sağlamak ana tedavi amacıdır. Bunda da kilo verilmesi önem arzeder, çünkü tedaviye cevap zayıf hastalarda daha iyi olmaktadır. Klomifen içeren yumurtlıkları güçlendiren ilaç kullanımı ile PKOS olgularının %80 inde ovulasyon sağlanır ve bunların %50 si gebe kalır. Klomifenle ovulasyon olmaz yada gebelik elde edilemezse, sonraki adımda gonadotropin (FSH hormonu) içeren iğnelerle PKOS olgularının hemen hemen tamamı yumurta üretir ve bunların %60 ı gebe kalır. Başarısızlık durumunda ise aşılama ve en sonunda tüp bebek tedavileri son seçeneklerdir. PKOS olgularında tek neden yumurtlama olmaması ise basit tedavilerle gebelik elde edilmekte, tüplerin tıkanıklığı, endometriozis yada sperm problemleri gibi ek infertilite faktörleri varlığında ise aşılama ve tüp bebek uygulamaları gerekmektedir.